Omuz eklemindeki kemiklerin yerinden kaymasıdır. Genellikle ani bir travma veya sert bir hareket sonucu oluşur. Omuz çıkığı, şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olur. Omuz bölgesinde şişlik ve deformite görülebilir. Tedavi için kemiklerin yerine oturtulması gerekir. Fizik tedavi iyileşme sürecinde önemlidir. Uygun tedaviyle omuz hareketleri geri kazanılabilir. Tekrarlamaması için güçlendirme egzersizleri yapılmalıdır.
Omuz Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Omuz bölgesinde yoğun bir ağrı hissedilir. Ağrı, özellikle hareket etmeye çalışırken artar. Eklem yerinden çıktığı için omuzda belirgin bir şekil bozukluğu görülebilir. Çıkık omuz, genellikle normal omza kıyasla daha düz görünür. Çıkık bir omuz hareket ettirilemez. Kol, genellikle doğal olmayan bir pozisyonda kalır ve hareket ettirilmeye çalışıldığında ağrı daha da şiddetlenir. Omuz çevresinde şişlik ve zamanla morarma meydana gelebilir. Bu durum, çevredeki dokuların zarar görmesi veya kanama nedeniyle oluşur.
Sinirlerin sıkışması ya da zedelenmesi nedeniyle kolda veya elde karıncalanma, uyuşma hissi oluşabilir. Çıkık omuz nedeniyle sinirlerde baskı oluşursa, kolda güçsüzlük görülebilir. Omuz çıkığı belirtileri fark edildiğinde, derhal bir ortopedi uzmanına başvurulmalıdır. Kendi başına yerine takmaya çalışmak ciddi yaralanmalara yol açabilir. Tedavi genellikle omuzun yerine oturtulması ve sonrasında rehabilitasyon sürecini içerir.
Omuz Çıkığı Neden Olur?
En yaygın nedeni, ani ve şiddetli bir darbeyle gerçekleşen travmatik yaralanmalardır. Spor yaparken düşme, çarpma veya omuza alınan bir darbe sonucunda omuz eklemi yerinden çıkabilir. Özellikle temas sporları ve düşme riski olan aktiviteler (kaykay, bisiklet) sırasında bu risk artar. Tekrarlayan hareketler, omuz eklemine sürekli baskı uygulayarak çıkıklara neden olabilir. Özellikle yüzme, voleybol ve tenis gibi sporlarla uğraşan kişilerde bu durum sık görülür. Zamanla bağ dokusu ve eklem kapsülü zayıflar. Omuzun stabilitesini kaybetmesine neden olur. Bazı bireylerde bağ dokusu genetik olarak zayıf olabilir. Bu durum, eklemin normalden daha gevşek olmasına yol açar ve omuz çıkığı yaşanmasına yatkınlığı artırır. Ayrıca, doğuştan gelen eklem sorunları veya geçmişte yaşanan çıkıklar, omuzun tekrar çıkmasını kolaylaştırabilir.
İleri yaşta bağ dokusunun elastikiyetini kaybetmesi, eklemin kolay çıkmasına neden olur. Ayrıca, yaşla birlikte kas gücünün azalması, omuz eklemini destekleyen yapılar üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Trafik kazaları, yüksekten düşme veya ağır bir cismi kaldırma sırasında omuz eklemine aşırı yük binmesi durumunda çıkık oluşabilir. Bu tür olaylarda hem kemik yapısı hem de bağ dokusu hasar görebilir. Bazı nörolojik hastalıklar, omuz çevresindeki kasların zayıflamasına neden olur. Bu durum, omuz eklemini stabil tutan mekanizmanın zayıflamasına ve çıkığa yol açabilir. Önlenmesi için düzenli egzersizle kasları güçlendirmek, travmalardan korunmak önemlidir. Eğer omuz çıkığı yaşanırsa, uzman bir doktora başvurularak tedavi edilmelidir. Tedavi omuzun yerine oturtulması, fizik tedavi için cerrahi müdahale içerebilir.
Omuz Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Omuz çıkığı teşhis edildiğinde ilk adım genellikle kapalı redüksiyon yöntemidir. Bu yöntemde, uzman bir doktor omuz eklemini yerine oturtur. İşlem sırasında hastanın rahatlaması için genellikle ağrı kesiciler veya kas gevşeticiler kullanılır. İşlem sonrası omuzun doğal konumuna döndüğünden emin olmak için röntgen çekilebilir. Omuzun tekrar çıkmasını önlemek ve iyileşmeyi desteklemek için bir süreliğine omuz askısı kullanılabilir.
Bu süre genellikle birkaç haftayı kapsar. Doktor, hareket kısıtlamasının ne kadar süreceğini hastanın durumuna göre belirler. İmmobilizasyon süreci ardından omuz hareketini geri kazanmak için fizik tedavi uygulanır. Bu program, omuz hareket açıklığını artırmaya, kas gücünü yeniden kazanmaya, tekrarlayan çıkık riskini azaltmaya yardımcı olur.
Omuz çıkığı sırasında veya sonrasında oluşan ağrıları hafifletmek için ağrı kesiciler veya anti-inflamatuar ilaçlar reçete edilir. Ayrıca, soğuk kompres uygulaması ağrıyı ve şişliği azaltabilir. Tekrarlayan çıkıklar veya ciddi doku hasarları durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi sonrası rehabilitasyon süreci önemlidir ve fizik tedaviyle desteklenir. Tedavi edilmezse eklem stabilitesinde kalıcı sorunlara neden olur. Bu nedenle, doğru tedavi planını uygulamak ve doktorun önerilerine uymak önemlidir.
