Kalça eklemine yakın uyluk kemiğinde meydana gelen bir kemik kırığıdır. Kalça kırığı, genellikle yaşlı bireylerde kemik erimesi veya düşme sonrası görülür. Spor yaralanmaları ve trafik kazaları da neden olabilir. Hareket kısıtlılığı, şiddetli ağrı ve şişlik en belirgin belirtileridir. Tedavi genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Fizik tedavi iyileşme sürecini hızlandırabilir. Erken müdahale önemlidir.
Kalça Kırığı Belirtileri Nelerdir?
Kalça bölgesinde veya uyluğun üst kısmında keskin bir ağrı hissedilir. Bu ağrı hareketle artar ve kişi genellikle ayağa kalkmakta veya yürümekte zorlanır. Kırık nedeniyle bacak hareketleri sınırlanır. Kişi bacağını kaldıramaz veya dışa doğru döndüremez. Kırık bölgesinde dokular zarar gördüğü için şişlik ve morarma oluşabilir. Bu durum özellikle travma sonrası sık görülür. Etkilenen bacak diğerine göre daha kısa görünebilir. Ayrıca, bacak dışa doğru dönük bir pozisyonda olabilir. Kırık olan tarafta vücut ağırlığını taşımak zorlaşır veya imkansız hale gelir.
Kişi ayakta durmaya çalışsa bile destek olmadan duramaz. Kalça kırığı bölgesine dokunulduğunda ağrı artar. Bu hassasiyet genellikle yoğun şekilde hissedilir. Kemik kırıklarında enfeksiyon riskine bağlı olarak bazı hastalarda hafif ateş görülebilir. Özellikle yaşlı bireylerde yaygındır ve hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Tedavi genellikle cerrahi müdahaleyi içerir ve ardından fizik tedavi ile desteklenir. Belirtilerden herhangi biri görülüyorsa, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kalça Kırığı Neden Olur?
Yaşlılarda, özellikle osteoporoz gibi kemik zayıflığına neden olan durumlarda, düşmeler en yaygın kalça kırığı nedenidir. Genç bireylerde ise trafik kazaları, yüksekten düşme gibi şiddetli travmalar kalça kemiğinde kırıklara yol açabilir. Kemik yoğunluğunun azalmasıyla karakterize olan osteoporoz, kemiğin zayıflamasına neden olur. Bu durum özellikle ileri yaşlardaki kadınlarda daha yaygındır ve küçük travmalar bile kırığa yol açabilir. Kas gücünün azalması ve denge kaybı, düşme riskini artırır. Bu durum yaşlılarda ve bazı nörolojik hastalıklarda yaygın olarak görülür.
Kanserin kemiğe metastaz yapması veya Paget hastalığı gibi durumlar kemik yapısını zayıflatır ve kırıklara yatkınlık oluşturur. D vitamini ve kalsiyum eksikliği, kemik yoğunluğunu azaltarak kırık riskini artırır. Sigara kullanımı ve alkol tüketimi de kemik sağlığını olumsuz etkileyebilir. Ailede osteoporoz veya kalça kırığı öyküsü bulunması, bireyin riskini artırabilir. Romatoid artrit gibi kronik enflamatuar hastalıklar da kemik kırılganlığını artırabilir. Düzenli egzersiz yapmamak, kemiklerin zayıflamasına neden olabilir. Bu durum özellikle yaşlılarda kırık riskini artırır. Düzenli egzersiz yapmak, dengeli bir diyetle kemik sağlığını desteklemek önemlidir.
Kalça Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?
Cerrahi müdahale, en yaygın tedavi yöntemidir. Kırığın yerine ve türüne bağlı olarak farklı cerrahi yaklaşımlar uygulanır. Vida veya plak uygulaması, daha az şiddetli kırıklar için kullanılır. Kemiklerin doğru şekilde birleşmesi için vida veya plaklar yerleştirilir. Eğer kırık kemiklerin onarımı mümkün değilse, kalça eklemi tamamen veya kısmen protezle değiştirilir. Bu yöntem genellikle yaşlı hastalarda tercih edilir.
İntramedüller çivi, uzun kemik kırıkları için uygulanır ve kemiğin içine çivi yerleştirilerek sabitlik sağlanır. Ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırmak için fizik tedavi ve rehabilitasyon önemlidir. Rehabilitasyon sürecinde, hafif egzersizle kas gücünün yeniden kazanılması, yürüteç gibi destek araçlarının kullanımı önemlidir.
Kalça kırığı ağrısını hafifletmek ve iyileşme sürecini desteklemek amacıyla ilaç tedavisi uygulanabilir. Ağrı kesiciler, ameliyat öncesi ve sonrası ağrıyı hafifletmek için kullanılır. Kemik yoğunluğunu artırmak için kalsiyum, D vitamini ve bifosfonat ilaçları önerilebilir.
Tedavi sonrası tekrar kırık riskini azaltmak için koruyucu önlemler alınmalıdır. Ev içinde kaymayı önleyen halılar ve destek tutacaklarının kullanımı. Düşmeyi önlemek için güvenlik önlemleri. Kemik sağlığını destekleyen bir diyet ve düzenli egzersiz programı. Kalça kırığı tedavisinde erken müdahale, hastanın eski hareket kabiliyetine kavuşması açısından kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, düşme veya yaralanma durumunda derhal bir ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.
